EMOTIONELE WEERBAARHEID

GEDACHTENPATRONEN

OVER DIT

Onderwerp

Grenzen spelen een cruciale rol in hoe jongeren omgaan met zichzelf en anderen. Veel jongeren vinden het lastig om hun eigen grenzen te herkennen of aan te geven — uit angst om anderen teleur te stellen, erbij te willen horen of omdat ze simpelweg niet goed aanvoelen waar hun grens ligt. Toch zijn grenzen essentieel voor welzijn, veiligheid en zelfvertrouwen.

In deze les begeleid jij jongeren bij het onderzoeken wat hun persoonlijke grenzen zijn: fysiek, emotioneel en sociaal. Ze leren signalen van hun lichaam en gevoel herkennen — zoals spanning, irritatie of vermoeidheid — als aanwijzingen dat een grens bereikt is. Vervolgens oefenen ze met het duidelijk en respectvol aangeven van die grenzen, zowel in woorden als in gedrag.

Als trainer help je jongeren begrijpen dat grenzen stellen geen teken van zwakte is, maar juist van zelfrespect. Door te oefenen met “nee” zeggen, hun grenzen te bewaken én die van anderen te respecteren, ontwikkelen ze een gezonde balans tussen geven en bewaken van eigen ruimte.

Doelstelling training:

Hoofddoel: Bewustwording ontwikkelen over het stellen van grenzen, zowel fysiek als verbaal.

Subdoelen:

Leren herkennen van eigen grenzen in fysieke interacties.

Vaardigheden ontwikkelen om grenzen aan te geven in sociale situaties.

Begrip kweken over persoonlijke ruimte en assertiviteit.

Draaiboek

TRAINING

In dit gedeelte vind je de uitwerking van de training per onderdeel. Elk blok is volledig beschreven met een duidelijke instructie voor de trainer en aanvullende coachondersteuning. Zo weet je precies wat je stap voor stap kunt doen, welke werkvormen je inzet en hoe je deelnemers het beste begeleidt.

Dit draaiboek geeft je houvast, maar biedt ook ruimte om in te spelen op de groep en jouw eigen stijl als trainer.

Introductie

Doel: Het thema introduceren en deelnemers bewust maken van het belang van grenzen stellen.

Instructie:

Vraag: “Wie vindt het soms lastig om ‘nee’ te zeggen?”

Korte uitleg: vandaag onderzoeken we onze fysieke en mentale grenzen.

Benoem dat we dit in sport en spel kunnen oefenen op een veilige manier.

Ondersteuning voor de coach:

Praktisch: Zorg voor een rustige, overzichtelijke setting.

Didactisch: Activeer voorkennis, geef duidelijke kaders.

Organisatorisch: Laat deelnemers bewust tweetallen kiezen of wijs ze aan.

Verwachting: Coach maakt het onderwerp bespreekbaar met empathie.

WARM UP: STEMVOLUME EN EMOTIE

Opdracht:

Deelnemers staan in drie rijen achter elkaar.

De coach roept de commando’s 1 en 2 met wisselend stemvolume.

1 = directe stoot, 2 = hoekstoot. Deelnemers reageren met de juiste beweging.

Coach verhoogt het volume bewust bij bepaalde commando’s.

Reflectievragen: “Wat deed het volume met jouw reactie?”, “Wat voelde je?”

Doel: Bewustwording van de invloed van stemgebruik op gedrag en emoties.

Ondersteuning voor de coach:

Praktisch: Boksbewegingen goed voordoen. Geen fysiek contact.

Didactisch: Koppel terug naar grenzen: “Wanneer voelt iets te veel?”

Organisatorisch: Werk in groepen van max. 12 per coach.

Verwachting: De coach benoemt gedrag zonder te oordelen.

KERN 1: GRENZEN AANGEVEN

Opdracht:

Werk in tweetallen. Eén persoon houdt een trapkussen of bokspad vast.

De ander voert stoten uit op basis van de commando’s 1 t/m 5.

De deelnemer die slaat, bepaalt welk cijfer hij/zij gebruikt (zacht tot hard).

De houder mag ‘stop’ zeggen als de stoot te hard voelt. Daarna wordt gewisseld.

Doel: Fysiek grenzen oefenen en leren luisteren naar feedback.

Ondersteuning voor de coach:

Praktisch: Gebruik bokshandschoenen, pads, trapkussens.

Didactisch: Leg nadruk op communicatie: “Wat heb jij nodig om je veilig te voelen?”

Organisatorisch: Zorg voor voldoende materiaal, 1 coach per 3-4 tweetallen.

Verwachting: Coach ondersteunt kwetsbare deelnemers en stuurt bij waar nodig.

COOLING DOWN: HANDSCHOEN TIK

Opdracht:

Deelnemers staan tegenover elkaar met bokshandschoenen aan.

Eerst staan ze met de voeten strak tegen elkaar (beperkte bewegingsvrijheid).

Doel: tik de ander op de binnenkant van de hand of duw hem uit balans.

Daarna opnieuw in bokshouding (meer balans). Bespreek verschil.

Doel: Ervaren van fysieke grenzen, balans en zelfbeheersing.

Ondersteuning voor de coach:

Praktisch: Let op veiligheid, gebruik zachte tikbewegingen.

Didactisch: Bespreek: “Wat deed je anders toen je steviger stond?”

Organisatorisch: Werk in korte rondes, wissel tweetallen.

Verwachting: Coach reflecteert met deelnemers na elke ronde.

AFSLUITING EN THUISOPDRACHT:

Reflectievragen:

In welke situatie vond je het moeilijk om je grens aan te geven?

Waar ben je trots op in deze training?

Thuisopdracht:

Vul in het werkboek drie situaties in waarin het belangrijk is om je grenzen aan te geven.

Dit mag persoonlijk zijn of over situaties die je hebt gezien/gehoord.

trainingsbenodigdheden

Een goede voorbereiding is de sleutel tot een succesvolle training. Hier vind je een overzicht van alle materialen en hulpmiddelen die je nodig hebt om de lessen soepel en effectief te verzorgen. Door vooraf te checken of je alles bij de hand hebt, kun je je volledig richten op de groep en de uitvoering van de training. Zo creëer je rust, overzicht en de ruimte om echt met de jongeren aan de slag te gaan.

Deze pagina is jouw praktische checklist: alles wat je nodig hebt om de training inhoudelijk sterk en organisatorisch soepel neer te zetten.

Niet afwachten, maar nu het heft in eigen hand nemen. Zorgen voor jezelf en je gezondheid en leren hoe je dat moet doen. Want als je niks doet, verandert er ook niks.